Τοσκανίνι, Αρτούρο

(Toscanini, Πάρμα 1867 – Νέα Υόρκη 1957). Ιταλός διευθυντής ορχήστρας. Σπούδασε βιολοντσέλο, έγινε μέλος της ορχήστρας του μελοδράματος του Pίο Nτε Tζανέιρο και το 1886 τον κάλεσαν ξαφνικά να διευθύνει στη θέση του επίσημου διευθυντή της ορχήστρας. Στο πρόγραμμα ήταν η Αΐντα και από την ημέρα εκείνη άρχισε η γρήγορη άνοδός του. Διετέλεσε διευθυντής στο Τορίνο, στη Γένοβα και στο Μιλάνο όπου, στο θέατρο Dal Verme παρουσίασε το 1892 τους Παλιάτσους του Λεονκαβάλο. Συνδεόμενος με τους μεγαλύτερους εκπρόσωπους της νέας ιταλικής μουσικής σχολής, ήταν ο πρώτος ερμηνευτής της Edmea του Καταλάνι (1892) και της Μποέμ του Πουτσίνι (1896). Το 1895 παρουσίασε, για πρώτη φορά στην Ιταλία, Το λυκόφως των θεών του Βάγκνερ. Από το 1898 έως το 1903 διετέλεσε μόνιμος διευθυντής ορχήστρας της Σκάλας του Μιλάνου. Έπειτα πήγε στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, όπου έμεινε έως τον A’ Παγκόσμιο πόλεμο. Γυρίζοντας στην Ιταλία, συνέχισε την εργασία του έως το 1928 (το 1926 διηύθυνε στη Σκάλα την πρώτη της Τουραντό του Πουτσίνι), οπότε, ύστερα από τη σύγκρουσή του με το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι, αποφάσισε να ξαναγυρίσει στη Νέα Υόρκη ως διευθυντής της ορχήστρας του NBC, που ήταν για πολλά χρόνια η ορχήστρα του. Ξαναγύριζε στην Ευρώπη όλο και σπανιότερα (ήταν στην Ιταλία αμέσως μετά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο για τη συναυλία των εγκαινίων του ανοικοδομημένου θεάτρου της Σκάλας), προτιμώντας να διευθύνει στις ΗΠΑ και να επιμελείται τους αναρίθμητους δίσκους του με τους οποίους μπορούμε να μελετήσουμε την ερμηνευτική του τέχνη. Η φυσιογνωμία του επιβάλλεται κυρίως χάρη σε μια καταπληκτική τεχνική μουσικών τονισμών (accenti), με αποτέλεσμα την υποβολή ηχητικών μορφών άμεσης δραματικότητας. Η πείρα της ορχήστρας και η ικανότητά του στον συντονισμό επιτρέπουν σε ορισμένες ερμηνείες του (και αναφερόμαστε κυρίως στα μελοδράματα του Βέρντι) να θεωρηθούν υποδειγματικές. Η ερμηνευτική τέχνη του Τοσκανίνι μένει ένα αξεπέραστο ακόμα δείγμα έντονης συναισθηματικότητας, συνδιασμένης με σπάνια μουσική διαύγεια.